تاثیر هوش مصنوعی در مهندسی و تهدید و فرصت های آن

در سال‌های اخیر مخصوصا از شروع سال 2023 میلادی، هوش مصنوعی سروصدای زیادی به پا کرده است و موضوع داغ گفتمان‌های علمی اساتید و مهندسین به نام بوده است. در این مقاله قصد داریم در مورد هوش مصنوعی صحبت کنیم و به این موضوع بپردازیم که این هوش عجیب و همه کاره دقیقا چیست و چه توانایی‌هایی از آن برمی‌آید، اگر شما هم به موشکافی این موضوع هیجان انگیز علاقه دارید مطالعه این مقاله را از دست ندهید. هم چنین از طریق فایل صوتی و پادکست زیر هم مینونین به بررسی هوش مصنوعی در دنیای مهندسی از زبان من امیرطه نوروزی دسترسی داشته باشید.

هوش مصنوعی چیست؟

اگر بخواهیم به صورت خیلی خلاصه و مفید هوش مصنوعی را تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم که هوش مصنوعی هوشی است که توانایی یادگیری داشته باشد!

تفاوت هوش مصنوعی و برنامه نویسی‌ها چیست؟

مهم‌ترین ویژگی که هوش مصنوعی را از سایر برنامه‌های کدنویسی شده جدا می‌کند این است که وقتی یک برنامه نوشته می‌شود طبق دیتاها و دستوراتی که دارد کار می‌کند، مثلا اگر پاسخ سوال A را از آن بخواهیم، اگر در آن برنامه پاسخی از قبل تعیین شده برای پاسخ دادن به سوال A تعریف شده باشد یا متد جستجویی برای آن نوشته شده باشد می‌تواند به سوال شما پاسخ دهد در غیر این‌ صورت برنامه جوابی برای شما نخواهد داشت.

همچنین اگر همان سوال A را به صورت دیگر در سال دیگر از برنامه مدنظر بپرسیم اگر داده‌های ورودی آن تغییری نکرده باشند شما قطعا همان جواب سال پیش را دریافت خواهید کرد و برنامه درکی از درستی و غلطی پاسخ نخواهد داشت.

اما در هوش مصنوعی ماجرا فرق دارد چون هوش مصنوعی توانایی یادگیری دارد و می‌تواند هر روز با یادگیری اطلاعات جدید، پخته‌ تر شود و اطلاعات درست‌تری به شما تحویل دهد؛ درست است که این ویژگی در ظاهر خوب و امیدوار کننده به نظر می‌رسد اما به مرور می‌تواند به یک قابلیت ترسناک تبدیل شود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

آشنایی با 3 ویژگی هوش مصنوعی یا هوش جدید!

بهتر است گاهی اوقات به جای به کار بردن واژه هوش مصنوعی، از واژه هوش جدید استفاده کنیم چون این هوش جدید دارای قابلیت‌هایی است که در تاریخ تکنولوژی بی‌سابقه است و تحولی شگرفت در زندگی مدرن ایجاد خواهد کرد.

1. قدرت خلق کردن

اولین و مهم‌ترین ویژگی این هوش قدرت خلق کردن است، یعنی می‌تواند چیزی شبیه خودش را به وجود آورد! امروزه فقط کافی است از هوش مصنوعی بخواهیم که ساختار کدنویسی خودش را به ما تحویل دهد و خواهیم دید که این اتفاق در کسری از ثانیه رخ خواهد داد، این اتفاق عجیبی است که روز به روز به آن نزدیک‌تر خواهیم شد.

2. نبود احساسات

احساسات مثل خشم، غم، شادی، حسادت و …. یکی از وجه‌های تمایز انسان‌ها و یا روح از هوش مصنوعی است، در هوش مصنوعی تعریف احساسات با هیچ کدی ممکن نیست و دنیای بدون احساسات، جهان عجیبی است چون انسان اکثر تصمیم‌های مهم‌خود را بر پایه احساسات می‌گیرد و تصور جهانی که تصمیم گیری‌های آن صرفا بر پایه منطق است دور از تصور است.

3. نبود هوش هیجانی (الهام، شهود)

نکته بعدی در رابطه با هوش مصنوعی که می‌توان از آن به عنوان یکی از مهم‌ترین آسیب‌های این هوش جدید یاد کرد عدم نداشتن قدرت شهودی یا همان هوش هیجانی است.

انسان از دوران کهن که سن تاریخی آن به میلیون‌ها سال قبل برمی‌گردد تا به همین امروز دارای قدرتی شگرف به نام شهود یا از نگاه روانشناسان، هوش هیجانی بوده است، این قدرت به همان الهاماتی اشاره دارد که همیشه سر موقع به بشر کمک کرده است تا بهترین تصمیمات را بگیرد.

هوش هیجانی عبارت است از الهاماتی که باعث می‌شوند در یک لحظه فردی به جایی که راه همیشگی را انتخاب کند مسیر جدیدی برگزیند و همین نوآوری منجر به اکتشافات و اختراعات شگرف می‌شود.

این ویژگی در هوش مصنوعی موجب می‌شود که کمی از ترس‌های‌مان نسبت به آن کاهش پیدا کند چون مطمئن می‌شویم که به دلیل جای خالی هوش هیجانی در هوش مصنوعی، هیچ وقت نخواهد توانست جای یک انسان واقعی را بگیرد.

هوش مصنوعی در مهندسی چه کاربردی دارد؟ (مفید یا مضر!؟)

تاثیر هوش مصنوعی در دنیای مهندسی قطعا تا جایی که مهندسین خلاقیت خودشان را فراموش نکنند مفید خواهد بود! ممکن است بپرسید چگونه؟ کافی است شما به جای آنکه صرفا کار با نرم افزار های مهندسی و یا طراحی سازه را بدانید به سمتی بروید که کم کم بر مفاهیم و استفاده خلاقانه از آنها مسلط شوید. اگر بتوانید دانش عمیق درباره فلسفه ها را با خلاقیت و قضاوت مهندسی خود تلفیق کنید آنگاه برای چنین مهندسی هوش مصنوعی نه تنها تهدید نیست بلکه یک فرصت محسوب می شود.

مهندس‌ها اکثر زمان‌ها بر اساس داده‌های موجود یعنی آیین‌نامه‌ها، مقالات‌، نشریات و … عمل می‌کنند، اما فراموش نکنید که اگر بنا باشد که جامعه مهندسی همیشه بر این اساس عمل کنند، هوش مصنوعی از مهندسین، عملکرد بهتری خواهد داشت چون نوع بشر محدودیت‌هایی دارد که هوش مصنوعی ندارد!

آشنایی با 4 تفاوت اصلی کارکرد مهندسین و هوش مصنوعی

هوش مصنوعی در برابر مهندسی گاهی اوقات پیروز و گاهی اوقات بازنده است! یعنی گهگاهی ویژگی‌هایی برتر و گهگاهی ویژگی‌هایی دارد که آن را در موضع ضعف قرار می‌دهد در ادامه با این ویژگی‌ها آشنا شوید.

1. غلبه بر زمان

انسان‌ها در زمان مطالعه و تحقیق، محدودیت زمانی دارند اما هوش مصنوعی می‌تواند در کم‌تر از چند ثانیه، تحقیقی که شما برای به ثمر رساندن آن نیاز به سال‌ها وقت داشتید را انجام دهد.

2.  نداشتن محدودیت زبانی

هوش مصنوعی می‌تواند بدون داشتن محدودیت زبانی در هر نوع گفتار و گویشی برای موضوع شما به تحقیق بپردازد و در نهایت، نتیجه جستجو را به زبان مادری‌تان به شما تحویل دهد، با این اوصاف، هوش مصنوعی می‌تواند برای شما یک دستیار هوشمند و قابل اعتماد باشد.

3. عدم توانایی قضاوت

گاهی اوقات در روند کار مهندسین، موقعیت‌هایی پیش می‌آید که کمک گرفتن از آیین‌نامه‌ها و مقالات، کارساز نیست و باید از دیده‌ها و تحلیل فردی کمک گرفت و در چنین موقعیتی هوش مصنوعی کاملا ناتوان می‌شود چون یک موقعیت جدید خلق شده و داده‌ای از پیش تایین شده برای پاسخگویی به آن ندارد.

در کار مهندسین، بسیار اتفاق می‌افتد که مجبور می‌شوند در موقعیتی تازه بدون هیچ  دیتایی، چیزی جدید خلق کنند اما این موضوع با ماهیت هوش مصنوعی متناقض است چون ماهیت هوش مصنوعی این است که با دیتاهای موجود دست به خلق بزند اما مهندسین با آنچه نیست، چیزی جدید می‌آفرینند!

این موضوع در رشته‌های مهندسی که به هنر مربوط می‌شود مثل مهندسی معماری، طراحی دکوراسیون، طراحی نما و … قابل توجه است، چون در این رشته‌ها ورود و کارکرد هوش مصنوعی به شدت سخت می‌شود و هنر و خلاقیت مهندسین قابل اتکاتر است!

4. درک نکردن سلیقه و فرهنگ

در برخی از مدل‌های طراحی معماری، فاکتور اصلی تایین کننده طرح نهایی سلیقه و فرهنگ است، یعنی در یک شرایط خاص، یک مدل طرح برتر است اما وقتی شرایط مثل منطقه جغرافیایی یا کاربران استفاده کننده عوض می‌شوند مدل برتر نیز دستخوش تغییر می‌شود.

درک این نگاه نیز برای هوش مصنوعی سخت است چون کارکرد هوش مصنوعی بر اساس دیتاهایی است که قابل ثبت هستند اما فاکتورهایی مثل سلیقه، فرهنگ و … قابل ثبت کردن‌ نیستند اما در دنیای طراحی سازه و معماری جزو دیتاهایی محسوب می‌شوند که مهندسین باید به آن‌ها توجه ویژه داشته باشند.

هوش مصنوعی، آری یا خیر؟ مسئله این است!

این مقاله برای رد یا تایید هوش مصنوعی نوشته نشده است و هدف اصلی ما از نگارش این متن، این است که کمی تفکر کنیم به دنیایی که پیش روی ما است و برای آن آماده‌تر باشیم. چیزی که بشر امروز تجربه می‌کند، دسترسی آزاد و بی‌نهایت به اطلاعات به کمک هوش مصنوعی است و این دسترسی بی‌نهایت، به معنای سفر در زمان برای دسترسی به گنجینه‌ای عظیم از اطلاعات در دنیای دانش می‌باشد.‌

چه زمانی هوش مصنوعی ترسناک می‌شود؟

زمانی که هوش مصنوعی دارای قدرت یادگیری می‌شود، یعنی باید از آن ترسید چون وقتی که هوش مصنوعی می‌تواند چیزی یاد بگیرد یعنی می‌تواند قوی‌تر باشد و این افزایش قدرت تا جایی پیش‌ خواهد رفت که قدرت آن از انسان پیش خواهد گرفت.

این ماجرا تا جایی پیش خواهد رفت که هوش مصنوعی روزی تصمیم بگیرد خودش را تکثیر کند و کنترل را از دست آدم‌ها بگیرد و تصور چنین آینده وحشتناکی ممکن نیست!

چرا قدرت یادگیری هوش مصنوعی خطرناک است؟

ترس ما از قدرت یادگیری هوش مصنوعی زمانی جدی می‌شود که پروسه یادگیری آن با اطلاعاتی غلط انجام شود، این اتفاق مثل رشد یافتن کودکی با تربیت اشتباه است که در بزرگسالی به فردی بزهکار، دروغگو و ناهنجار تبدیل خواهد شود.

اگر همین اتفاق برای هوش مصنوعی نیز رخ دهد یعنی اطلاعات غلط به آن آموزش داده شود می‌تواند ما را با یک هیولای غیر قابل اعتماد مواجه کند که به تمامی سوالات ما پاسخ‌های اشتباه ارائه می‌کند و ما هیچ‌وقت نمی‌توانیم بفهمیم که چه کسی در چه زمانی و کجا این اطلاعات غلط را به آن یاد منتقل کرده است.

به عنوان مثال اگر امروز حدود 100 نفر به Chat GPT بگویند که رنگ ماست سیاه است، احتمالا این هوش مصنوعی در پاسخ به سوال نفر صدویکم مبنی بر اینکه ماست چه رنگی است، رنگ سیاه را انتخاب خواهد کرد! چون هوش مصنوعی همچون کودکی زود باور است که توانایی تحلیل درست دروغ و راست را ندارد.

زمانی که پای ترورسیم در میان است!

حتی در آینده‌ای نه چندان دور، این هوش مصنوعی می‌تواند ابزاری خطرناک در دست تروریسم‌ باشد، جایی که گروه‌های تروریستی در راستای اهداف خود دیتاهای اشتباه وارد هوش مصنوعی بکنند و یک قدم به اهداف شوم خود نزدیک‌تر شوند.

هوش مصنوعی هیولا نیست!

البته فراموش نکنید که هوش مصنوعی آن هیولای ترسناکی در ذهن‌تان تصور کردید نیست! این هوش، ویژگی‌های مثبت و منفی دارد که اگر به درستی از آن استفاده شود می‌تواند به شدت مفید باشد.

از ویژگی‌های مثبت آن می‌توان به ذخیره بیشتر زمان و خلاص شدن از شر محدودیت‌های زبانی اشاره کرد و از ویژگی‌های بد آن نیز می‌توان به سوء استفاده تروریسم و دور شدن از خلاقیت توجه کرد.

انواع مختلف ارائه هوش مصنوعی کدامند؟

حالا که به صورت دقیق با هوش مصنوعی و کارکردهای آن در دنیای مدرن امروزی آشنا شدید وقت آن رسیده است که به سراغ مدل‌های مختلف کاربرد هوش مصنوعی در دنیای امروز بپردازیم.

متن

امروزه معمولا هوش مصنوعی به صورت متن دیده می‌شود، متنی که گویا موجودی زنده با قدرت انتقال اطلاعات و یادگیری که می‌تواند خودش را با نیاز‌ها و شخصیت ما وفق دهد و پاسخگوی سوالات‌مان به زمان مادری ما باشد.

صوت

قدم بعدی هوش مصنوعی، ارائه آن به صورت صوت است که هم اکنون نیز موجود است اما دسترسی به آن محدود می‌باشد و مختص به تعداد افراد خاصی است اما پیش بینی می‌شود در آینده‌ای نه چندان دور امکان دسترسی به هوص مصنوعی صوتی برای همه فعال می‌شود.

ویدئو

اما معجزه آخر هوش مصنوعی ارائه آن به صورت ویدئو است که این مدل نیز همچون هوش مصنوعی صوتی موجود اما دسترسی به آن محدود است. نمونه‌هایی از این تکنولوژی در دسترس است که شما می‌توانید ویدئویی از یک شخصیت مشهور مشاهده کنید که جملاتی را به زبانی که اصلا در دنیای واقعی بلد نیست بیان می‌کند.

هوش مصنوعی چه کمک‌هایی به ما می‌کند؟

هوش مصنوعی قرار است زندگی ما را راحت کند و با داشتن قدرت یادگیری می‌تواند روز به روز تبدیل به یک دوست بهتر برای داشتن زندگی لذت‌بخش‌تر باشد.

1.یک برنامه نویس آماده به کار

این هوش با داشتن دیتاهایی مربوط به داشتن کدنویسی می‌تواند مثل یک برنامه نویس با تجربه هر نوع ساختار کدنویسی که نیاز داشته باشید را به شما ارائه کند.

2. روانشناس رایگان!

در هر ساعت از شبانه روز می‌توانید با هوش مصنوعی صحبت کنید و از راهکارهای کارآمد آن کمک بگیرید، البته فراموش نکنید که هوش مصنوعی یک انسان نیست و قدرت درک و همدلی واقعی را ندارد اما می‌تواند به حرف‌های شما گوش دهد و پاسخی تقریبا مناسب برای آن‌ها داشته باشد.

3. مدرسه شبانه روزی

دیگر نیاز نیست برای یادگیری هیچ دانشی به کلاس‌های آنلاین و حضوری مراجعه کنید چون تنها کافی است به هوش مصنوعی بگویید که قصد یادگیری چه چیزی را دارید تا تمامی اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار دهد.

4. خداحافظی با تایپ کردن

به جرات می‌توان گفت که تایپ کردن و ویراستاری غلط‌های املایی یکی از نفرت‌انگیزترین کارها در محل کار و یا حتی دوران تحصیل است، هوش مصنوعی شما را از شر تایپ کردن خلاص می‌کند و هر متنی که برایش بخوانید را بدون غلط املایی به قلم تحریر در می‌آورد.

5. یک مدیر محتوای تمام وقت!

تحقیق و تنظیم یک تقویم محتوای مفید برای وب سایت و شبکه‌های اجتماعی کار دشوار و وقت گیری است، هوش مصنوعی این کار را نیز برای شما انجام می‌دهد و بر اساس آخرین اطلاعات موجود در مقالات، کتاب‌ها و سایت‌های معتبر دنیا بهترین محتوای جذاب و کاربردی را برای شما تولید‌ می‌کند.

6. پاک کردن اینستاگرام

دیگر نیازی نیست برای دیدن محتواهای ویدئویی سرگرم کننده و یا حتی علمی در پیج‌های اینستاگرامی وقت‌تان را بگذرانید چون هوش مصنوعی می‌تواند هر نوع محتوایی را در قالب ویدئو به شما ارائه کند.

سخن پایانی

به تازگی لیست بلند بالایی از شغل‌هایی منتشر شده که با وجود هوش مصنوعی در همین شرایط فعلی نیز دیگر نیازی به آن‌ها نیست، و نکته قابل توجه این است که هر چقدر هوش مصنوعی بیشتر یاد بگیرد و پیشرفت کند تعداد این شغل‌ها افزایش پیدا خواهد کرد و به آدم‌های بیشتری نیاز نخواهیم داشت.

دنیای جالب و ترسناکی را پیش رو خواهیم داشت! جهانی که آدم‌ها بیکار می‌شوند و نیازی به آن‌ها نخواهد بود! حالا سوال اصلی اینجاست که آیا با حذف این شغل‌ها مشاغل جدیدی جایگزین‌ خواند شد یا خیر !؟

هوش مصنوعی که امروزه دنیای تکنولوژی را دگرگون کرده، تفکر برانگیز و ترسناک است و تنها جمله‌ای که می‌توان در وصف این هوش جادویی گفت این است که : به آینده خوش آمدید !

• 15 آوریل, 2024