در این مقاله به بررسی وظایف و مسئولیتهای مهندس ناظر و مهندس مجری در پروژه‌های ساختمانی خواهیم پرداخت. همچنین، به ضرورت‌های استفاده از سیستم‌های اعلان و اطفای حریق و چگونگی انتخاب ناظر و مجری بر اساس قوانین نظام مهندسی و شهرداری اشاره می‌کنیم.
مقدمه
وظایف و مسئولیتهای ناظر و مجری در پروژه‌های ساختمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. این مسئولیت‌ها نه تنها به اطمینان از کیفیت و ایمنی ساخت و ساز کمک می‌کنند، بلکه نقش حیاتی در هماهنگی بین کلیه فعالیت‌های مربوط به پروژه ایفا می‌کنند. در این مقاله به تفصیل به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
وظایف مهندس ناظر
انتخاب ناظر
طبق قوانین نظام مهندسی، برای پروژه‌های ساختمانی بالای 1500 متر مربع نیاز به حداقل چهار ناظر می‌باشد. این ناظرها باید از طریق نظام مهندسی انتخاب شوند. در صورتی که نظام مهندسی تنها یک ناظر را معرفی کند، مالک موظف است بقیه ناظرها را خود انتخاب کند.
نظارت بر اجرای پروژه
مهندس ناظر وظیفه دارد تا در مراحل مختلف ساخت و ساز، نظارت دقیق بر اجرای عملیات عمرانی داشته باشد و اطمینان حاصل کند که کارها مطابق با نقشه‌ها و مقررات ملی ساختمان انجام می‌شود. از جمله وظایف مهم ناظر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نظارت بر اجرای صحیح نقشه‌ها
- تکمیل فرم‌های تحویلی و گزارش‌دهی در مراحل مختلف ساخت و ساز
- تأییدیه‌های لازم از سازمان‌های مختلف نظیر شهرداری و آتش‌نشانی
- گزارش هرگونه تخلف به شهرداری و نظام مهندسی
وظایف مهندس مجری
انتخاب مهندس مجری
طبق قوانین نظام مهندسی، تمامی پروژه‌های ساختمانی باید دارای مهندس مجری با صلاحیت باشند. مالک پروژه می‌تواند بیش از یک مجری انتخاب کند، به شرطی که همه مجریان معرفی شده دارای پروانه صلاحیت باشند.
اجرای عملیات ساخت و ساز
مهندس مجری مسئول اجرای صحیح و اصولی تمامی عملیات ساخت و ساز است. برخی از وظایف مهم مجری عبارتند از:
- اجرای کار مطابق با نقشه‌های مصوب و پروانه ساختمانی
- رعایت همه مقررات ملی ساختمان
- تکمیل شناسنامه فنی ساختمان
- ارائه گزارش به شهرداری و نظام مهندسی در صورت وجود مشکلی در پروژه
سیستم‌های اعلان و اطفای حریق
ضرورت استفاده از سیستم‌های اعلان و اطفای حریق
برای ساختمان‌های بلند‌تر از 6 طبقه، استفاده از سیستم‌های اعلان و اطفای حریق ضروری است. این سیستم‌ها باید در تمامی طبقات نصب شده و به تأیید سازمان آتش‌نشانی برسند. ساختمان‌هایی که کمتر از 6 طبقه دارند، تنها در طبقه همکف و پارکینگ نیاز به سیستم اعلان و اطفای حریق دارند.
انواع سیستم‌های اطفای حریق
- سیستم بارنده خودکار
- سیستم اعلان آتش
- سیستم‌های ویژه‌ای برای لابی و مشاعات
راهکارهایی برای بهبود نظارت و اجرایی پروژه‌ها
استانداردسازی رویه‌ها
برای دستیابی به نظارت و اجرای بهینه پروژه‌ها، استانداردسازی رویه‌ها و استفاده از روش‌های علمی و منطقی ضروری است. این امر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- بهبود سیستم ارجاع ناظر
- شفاف‌سازی قوانین و مقررات
- استفاده از ناظران و مجریان با تجربه
بهبود سیستم‌های مالی
یکی از مشکلات حال حاضر این است که نظام مهندسی به درستی اطلاعات مالی را مدیریت نمی‌کند. جهت بهبود این وضعیت پیشنهاد می‌شود که همه پرداخت‌ها مستقیما به حساب ناظران و مجریان واریز شود و سیستم توزیع پول بهینه‌سازی شود.
نتیجه‌گیری
نظارت و اجرای پروژه‌های ساختمانی نیازمند رعایت مقررات دقیق و هماهنگی بین ناظران و مجریان است. با بهبود سیستم‌های موجود و افزایش شفافیت در انتخاب ناظر و مجری، می‌توان به کاهش مشکلات و افزایش کیفیت ساخت و ساز دست یافت. همچنین استفاده از سیستم‌های اعلان و اطفای حریق در ساختمان‌های بلند ضروری است و باید به طور دقیق اجرایی شود.
امیدواریم با پیاده‌سازی این راهکارها و رفع نواقص موجود، شاهد بهبود چشم‌گیر در عملکرد نظام مهندسی و افزایش بهره‌وری و ایمنی در پروژه‌های ساختمانی باشیم.