مقدمه
در این مقاله به بررسی اصول و وظایف مهم در ساخت و ساز شهری پرداخته می‌شود. این مطالب بر اساس یک جلسه آموزشی از دوره اموزشی سریمان تهیه شده است که در آن به جزئیاتی از جمله جوازهای ساختمان، نقش‌ها و مسئولیت‌های مختلف افراد درگیر در پروژه‌های ساختمانی پرداخته شده است.
بخش اول: طبقه‌بندی جلسات و مفاهیم ابتدایی
فهم عناصر مختلف در ساخت و ساز شهری
در این جلسه به موارد اولیه‌ای مانند شناخت عناصر مهم در ساخت و ساز شهری و وظایف آن‌ها پرداخته می‌شود. این شامل بررسی ابلاغی‌های وزارت راه و شهرسازی و دستوالعمل اجرایی که برای گودبرداری و ساخت و ساز‌ها تهیه شده است، می‌باشد.
جواز ساختمانی و اطلاعات آن
- شمارۀ پرونده ساختمانی
- نوع پرونده: ساختمانی
- تاریخ صدور و انقضای پرونده
- نام متقاضی و مالک
- مشخصات ملک شامل پلاک، مساحت و نشانی
بررسی جواز ساختمانی به دست آوردن این اطلاعات و همچنین توجه به معتبر بودن جواز و اتمام به موقع عملیات ساختمانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
سازه و قوانین مرتبط با ساخت و ساز
در بحث سازه، بررسی مقررات ملی ساختمان و قوانین شهرداری بسیار اهمیت دارد. این اطلاعات به شکل کامل‌تر در جلسات بعدی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا تمامی وظایف ناظر، مهندسین و سایر عناصر به درستی درک شود.
بخش دوم: نقش‌ها و مسئولیت‌ها در ساخت و سازهای شهری
کارفرما و متقاضی
متقاضی کسی است که وظیفه پیگیری کارهای جواز، تعدیه نقشه‌ها و قرارداد با ناظر و مجری را برعهده دارد. کارفرما معمولاً مالک زمینی است که ساختمان روی آن ساخته می‌شود. برای انجام کارها، متقاضی باید وکالت‌نامه‌ای از مالک داشته باشد.
نقش‌های مختلف در ساخت و ساز
- مالک: مالک اصلی زمین است و مسئولیت کلیه امور را برعهده دارد.
- متقاضی: نماینده مالک بوده و وظیفه پیگیری امور مربوط به جواز و نقشه‌ها را برعهده دارد.
- پیمانکار: کسی است که با سازنده قرارداد بسته و عملیات اجرایی را برعهده می‌گیرد.
- ترراح: مسئولیت تهیه نقشه‌ها و طرح‌ها را بر عهده دارد و باید صلاحیت لازم را داشته باشد.
وظایف سازنده و مجری
سازنده یا مجری کسی است که دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت راه و شهرسازی می‌باشد و مسئولیت اجرای ساختمان بر اساس نقشه‌ها و مقررات را بر عهده دارد. مهمترین وظایف مجری شامل:
- تصدیق نقشه‌ها و مدارک فنی
- اجرای عملیات بر اساس برنامه زمانبندی
- رعایت اصول ایمنی و استانداردها
- تضمین کیفیت و بیمه مسئولیت‌های مختلف
وظایف و مسئولیت‌های ناظر
مهندس ناظر بر اساس مقررات، وظیفه کنترل عملیات ساختمانی و اطمینان از اجرای صحیح طبق نقشه‌ها و استانداردها را بر عهده دارد. هر گونه اشکال یا تخلف باید به مهندس ناظر گزارش داده شود.
بخش سوم: ملاحظات ایمنی و قانونی
رعایت مقررات ایمنی
در تمامی مراحل ساخت و ساز، رعایت مقررات ایمنی و استفاده از مواد استاندارد بسیار مهم است. مجری و مهندس ناظر باید دقت لازم را داشته باشند تا هیچ خطری فرآیند ساخت و ساز را تهدید نکند.
پیمانکاران و مسئولیت‌های قانونی
پیمانکاران موظف‌اند بر اساس قراردادهای کتبی با سازنده، عملیات مختص به خود را انجام دهند. مسئولیت اجرای دقیق و مطابق با نقشه‌ها و مقررات ملی ساختمان بر عهده آنان است و در صورت بروز هر گونه خسارت، پاسخگو خواهند بود.
نتیجه‌گیری
در این مقاله تلاش شد تا به مهمترین اصول و وظایف در ساخت و ساز شهری پرداخته شود. این اصول همگی بر اساس مقررات ملی ساختمان، قوانین شهرداری و دستوالعمل‌های اجرایی تهیه شده‌اند و رعایت آن‌ها برای داشتن یک فرآیند ساخت و ساز موفق و امن الزامی است.