در این مقاله به مسائل و ارتباطات مختلف نهادها و سازمان‌ها در حوزه ساخت و ساز شهری خواهیم پرداخت. در جلسات گذشته به بررسی نقش مجریان پرداختیم و در این جلسه به نهادهای کلیدی دیگری همچون شهرداری، سازمان نظام مهندسی، و وزارت راه و شهرسازی می‌پردازیم.
مقدمه
در فرآیند ساخت و ساز شهری، نهادها و سازمان‌های مختلفی دخیل هستند که هر یک نقش‌ها و وظایفی مشخص دارند. شناخت دقیق این نقش‌ها و وظایف به مهندسین و فعالان حوزه ساخت و ساز کمک می‌کند تا بهتر بتوانند پروژه‌های خود را مدیریت کنند. در این مقاله به بررسی وظایف و نقش‌های کلیدی نهادهای مرتبط می‌پردازیم.
مجری پروژه
مجری پروژه نقش اساسی در ساخت و ساز شهری دارد. او مسئول اجرای پروژه و کنترل کامل آن است. مجری ممکن است خود نیز به عنوان سازنده فعالیت کند و این نقش وقتی بیشتر به چشم می‌آید که مجری مالکی با سرمایه مالی خوبی باشد.
مدیریت پیمان
یکی از روش‌های اجرایی که مجریان می‌توانند به کار گیرند، مدیریت پیمان است. در این روش، مجری با دریافت درصدی از هزینه‌های اجرای پروژه، مسئولیت اجرای کامل را بر عهده می‌گیرد. مدیریت پیمان به دو صورت عمل می‌کند:
- مجری خود مالک است و تمامی هزینه‌ها را پرداخت و مدیریت می‌کند.
- مجری به عنوان پیمان‌کار با مالکین قرارداد می‌بندد و مدیریت اجرا را بدون دخالت مالک بر عهده می‌گیرد.
وظایف و نقش شهرداری
شهرداری به عنوان مرجع صدور پروانه ساختمانی نقش بسیار حیاتی در کنترل و نظارت بر فرآیند ساخت و ساز دارد.
صدور پروانه ساختمانی
شهرداری مسئول صدور پروانه‌های ساختمانی است و این مسئولیت به نهادهایی مانند بنیاد مسکن و دهیاری‌ها نیز گسترش می‌یابد. در پروانه‌های صادره، مشخصات طرح، شماره مرجع تصویب کننده و تاریخ مصوب باید ذکر شود.
کنترل و نظارت
شهرداری و سازمان نظام مهندسی باید به وظایف ناظران نظارت کنند و در صورت تخلف، پرونده را به شورای انتظامی ارسال کنند. همچنین، شهرداری موظف است تخلفات ناظر را تشخیص و به مراجع ذیصلاح گزارش دهد.
توقف عملیات ساخت و ساز
در صورت بروز تخلفات، شهرداری می‌تواند دستور اصلاح صادر کند و حتی تا زمان رفع تخلف از ادامه عملیات ساخت و ساز جلوگیری کند.
دستور ماده 28
شهرداری نباید تا زمان رفع تخلفات گزارش شده توسط ناظر، گواهی پایان کار را صادر کند. همچنین مالک نمی‌تواند تا رفع تمامی تخلفات از شهرداری درخواست پایان کار کند.
وظایف و نقش سازمان نظام مهندسی
سازمان نظام مهندسی به عنوان مرجع اصلی نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسی و رعایت مقررات ملی ساختمان، وظایف گسترده‌ای دارد.
انتخاب ناظر
سازمان نظام مهندسی مسئول انتخاب و معرفی ناظرین به مالکین است. ناظرین باید به حسن انجام خدمات مهندسی نظارت کنند و هر گونه تخلفی را گزارش دهند.
تنظیم رابطه بین شاغلان و کارفرما
این سازمان باید رابطه بین شاغلان حرفه‌ای و کارفرماها را از طریق قراردادهای استاندارد تنظیم و نظارت کند.
ممانعت از مداخله افراد فاقد صلاحیت
یکی از وظایف دیگر سازمان، جلوگیری از مداخله افراد فاقد صلاحیت در امور ساخت و ساز است.
نتیجه‌گیری
نهادها و سازمان‌هایی همچون شهرداری و سازمان نظام مهندسی با نقش‌ها و وظایف خود در حوزه ساخت و ساز شهری تاثیر زیادی دارند. شناخت وظایف این نهادها و همکاری مناسب با آنها می‌تواند به بهبود فرآیند ساخت و ساز و رعایت مقررات و استانداردها کمک کند.
در جلسات آینده به بررسی دقیق‌تر وظایف وزارت راه و شهرسازی و دیگر نهادهای مرتبط خواهیم پرداخت. از اینکه با ما همراه بودید، سپاسگزاریم.
