مقدمه
با سلام خدمت شما دوستداران علم عمران و مهندسی سازه. در این مقاله با بررسی دقیق آیین‌نامه‌های ملی و الزامات مربوط به طراحی و اجرای سازه‌های فولادی در خدمت شما هستیم. در این جلسه به تحلیل بندهای مختلف آیین‌نامه می‌پردازیم و نکات مهم اجرایی و طراحی لرزه‌ای سازه‌های فولادی را با هم مرور می‌کنیم.
بدنه مقاله
بررسی بندهای آیین‌نامه ملی ساختمان
یکی از مهمترین مباحث در طراحی سازه‌های فولادی، بررسی بندهای آیین‌نامه و رعایت الزامات لرزه‌ای است. ابتدا نیاز است که با مفاهیم و الزامات آیین‌نامه‌ای آشنا شویم. آیین‌نامه ملی ساختمان (مقاومت ساختمان در برابر زلزله) در بخش‌های مختلفی تعریف شده است که از جمله شامل الزامات لرزه‌ای، نسبت طول به عرض‌ها، نسبت عرض به ضخامت مقاطع فولادی، و معیارهای اتصالات جوشی و پیچی می‌شود.
تعریف ناحیه حفاظت شده
ناحیه حفاظت شده در یک عضو از سازه به ناحیه‌ای گفته می‌شود که انتظام می‌رود در آن مفصل پلاستیک تشکیل یابد. این ناحیه باید خالی از هر گونه عملیاتی باشد که موجب تغییر عملکرد عضو در این ناحیه شود. به عبارت دیگر، هر کاربردی که باعث عدم تشکیل مفصل پلاستیک در این ناحیه شود باید از آن اجتناب کرد.
بررسی الزامات اتصالات و جوشکاری
اتصالات در سازه‌های فولادی باید دارای جوش‌های کامل و نفوذی باشند. استفاده از جوش‌های گوشه و نفوذ نصفی تنها در شرایط خاص مجاز است. کلیه اتصالات جوشی و پیچی باید با الکترود و مواد پایه سازگار باشند.
در اتصالات جوشی، فلز جوش و الکترود باید با فلز پایه سازگاری داشته باشند. برای مثال، در اتصالات فولاد ST-52 باید از الکترود Y-70 استفاده شود.
کنترل الزامات لرزه‌ای مقاطع
مقاطع فشرده و نسبت پهنای به ضخامت در مقاطع فولادی بسیار حائز اهمیت است. برای تضمین شکل‌پذیری مقاطع، محدودیت‌های مشخصی برای نسبت پهنای به ضخامت عضو ها ذکر شده است. در این بخش به بررسی مقاطع مختلف و تأثیر زلزله بر آنها می‌پردازیم و الزامات مربوط به طراحی و اجرای آنها را بررسی می‌کنیم.
الزامات لرزه‌ای ستون‌ها و کف ستون‌ها
در طراحی سازه‌های مقاوم در برابر زلزله، الزامات لرزه‌ای برای ستون‌ها و کف ستون‌ها وجود دارد. این الزامات شامل رعایت فواصل مطمئن بین اتصالات، استفاده از جوش‌های نفوذی کامل و رعایت معیارهای فشار و خمش مقاطع است.
وصله ستون‌ها و تیرها
وصله ستون‌ها باید با رعایت کامل الزامات آیین‌نامه‌ای انجام شود. وصله ها باید خارج از ناحیه محافظت شده باشند و جوش‌های نفوذی کامل در همه اتصالات به کار گرفته شود. همچنین، استفاده از ورق‌های مضاعف و رعایت فواصل استاندارد بین وصله‌ها الزامی است.
مهار جانبی تیرها
مهار جانبی تیرها به منظور جلوگیری از کمانش پیچشی جانبی بسیار حیاتی است. مهار جانبی باید در فواصل معین و به صورت کامل انجام شود. در صورتی که دال بتنی در سازه استفاده شده باشد، مهار جانبی می‌تواند به صورت کامل انجام شود.
تقویت اتصالات و ورق‌های پیوستگی
ورق‌های پیوستگی در اتصالات تیر به ستون باید دارای ضخامت و پهنای کافی باشند تا توانایی مقابله با تنش‌های برشی و خمشی را داشته باشند. استفاده از جوش‌های نفوذ کامل برای اتصال ورق‌های پیوستگی الزامی است و باید به گونه‌ای نصب شوند که تمام طول اتصالات را پوشش دهند.
نتیجه‌گیری
در این مقاله به بررسی بندهای مختلف آیین‌نامه ملی ساختمان و الزامات طراحی و اجرای سازه‌های فولادی پرداختیم. رعایت کامل این الزامات در اجرای پروژه‌ها بسیار حیاتی است و می‌تواند از وقوع آسیب‌های جدی در زمان وقوع زلزله جلوگیری کند. امیدواریم با مطالعه این مقاله بتوانید با اصول و الزامات طراحی و اجرای سازه‌های فولادی آشنا شوید و آنها را در پروژه‌های خود به کار ببندید.
منابع
- آیین‌نامه ملی ساختمان
- جزوات و مستندات موسسات آموزشی معتبر
- کتب مرجع در زمینه سازه‌های فولادی و زلزله
برای مطالعه بیشتر و دانلود جزوات آموزشی به وبسایت ما مراجعه کنید.
