نظارت بر عملیات ساختمانی یکی از موضوعات حیاتی است که تضمین کیفیت و ایمنی پروژه‌های عمرانی را فراهم می‌کند. این مقاله به بررسی وظایف ناظرین در پروژه‌های ساختمانی بخصوص در زمینه نظارت مستمر، تعریف عملیات ساختمانی و قراردادهای نظارت می‌پردازد.
مقدمه
عملیات ساختمانی شامل فعالیت‌های مختلف از جمله تخریب، گودبرداری، بتن‌ریزی و نصب تجهیزات می‌باشد. نظارت مداوم و دقیق بر این عملیات، برای جلوگیری از بروز هرگونه اشتباه و تضمین استانداردهای ایمنی و کیفی، ضروری است.
نظارت مستمر چیست؟
به حضور دائمی ناظر در محل پروژه و بررسی پیوسته عملیات ساختمانی، نظارت مستمر می‌گوییم. در این بخش، به اهمیت و چالش‌های نظارت مستمر می‌پردازیم.
اهمیت نظارت مستمر
- افزایش دقت و کیفیت در اجرای پروژه
- کاهش ریسک‌های مرتبط با ایمنی
- تضمین تطابق با نقشه‌های مصوب و مقررات
چالش‌های نظارت مستمر
- عدم امکان‌پذیری حضور ۲۴ ساعته ناظر در محل پروژه
- مواردی مانند تغییرات آب‌و‌هوا و شرایط کاری غیرقابل پیش‌بینی
- هزینه‌های مرتبط با افزایش نظارت
تعریف عملیات ساختمانی
عملیات ساختمانی، به فعالیت‌هایی که در فرآیند ساخت‌و‌ساز انجام می‌شوند، اطلاق می‌شود. این عملیات می‌تواند شامل تخریب، گودبرداری، بتن‌ریزی، نصب اسکلت فلزی و سایر فعالیت‌های مرتبط باشد. ناظر باید تمامی این مراحل را بر اساس نقشه‌های مصوب و استانداردهای ایمنی، نظارت کند.
قرارداد نظارت
قرارداد نظارت به عنوان سندی قانونی و رسمی، الزامات و وظایف ناظر و کارفرما را مشخص می‌کند. بر اساس ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و بند ۷ قانون مدنی، ناظر می‌تواند بندهای خاصی را به قرارداد اضافه و یا کم کند، اما این تغییرات نباید به روابط مالی مستقیم با کارفرما منجر شود.
ویژگی‌های قرارداد نظارت
- باید شفاف و دقیق باشد.
- تمامی نکات مربوط به وظایف ناظر و میزان تعهدات مشخص شود.
- محتوا باید طبق قوانین و مقررات نظام مهندسی تنظیم شود.
نقشه‌های مصوب و نظارتی
نظارت بر اجرای نقشه‌های مصوب از وظایف اصلی ناظران است. نقشه‌های مصوب، باید توسط مراجع ذی‌صلاح تأیید شوند و ناظر باید تضمین کند که تمامی عملیات، بر اساس این نقشه‌ها انجام می‌شود.
انواع نقشه‌های ساختمانی
- نقشه‌های مصوب
- نقشه‌های اجرایی
- نقشه‌های تغییر یافته
- نقشه‌های ازبیلت (As Built)
نتیجه‌گیری
نظارت مستمر بر عملیات ساختمانی، نقش بسیار مهمی در افزایش دقت و کیفیت پروژه‌ها دارد. در عین حال، این وظیفه چالش‌های خاص خود را داشته و ناظران باید با دقت و توجه به قوانین و مقررات، کار خود را انجام دهند. قراردادهای نظارت و نقشه‌های مصوب، از اصلی‌ترین ابزارهای عملکرد ناظران هستند که باید با دقت و توجه به تمامی جزئیات تنظیم و استفاده شوند. عدم دانش کافی نسبت به تنظیم قراردادها و عدم توانایی در نظارت مستمر بر عملیات ساختمانی، می‌تواند مشکلات متعددی را در یک پروژه به‌وچود آورد. دوره‌ی نظارت ساختمان (سیویل من) این امکان را فراهم کرده تا با آگاهی کامل از قوانین و آشنایی با وظایف یک مهندس ناظر، پروژه‌های خود را با کمترین ضریب خطا، نظارت و مهندسی کنید.
