مقدمه
اجرای صفحه ستون یا بیس پلیت‌ها یکی از مهم‌ترین مراحل در فرآیند ساخت سازه‌های فولادی است. در این مقاله، به جزئیات اجرای صفحه ستون‌ها، تیپ‌بندی آن‌ها، نکات کلیدی مربوط به استفاده از شابلون‌ها، جوشکاری‌ها و گروت ریختن زیر صفحه ستون‌ها پرداخته‌ایم.
شناخت اجزای صفحه ستون
برای اجرای صحیح صفحه ستون‌ها، ابتدا باید اجزای مختلف آن را بشناسیم. صفحه ستون‌ها (Base Plate) در سازه‌های فلزی برای انتقال بار از ستون به فونداسیون استفاده می‌شوند. اجزای اصلی صفحه ستون شامل موارد زیر است:
- صفحه فولادی اصلی (Base Plate)
- بولت‌های مهاری (Anchor Bolts)
- جوش‌های اتصال‌دهنده (Welds)
- گروت (Grout)
- مهره‌ها و واشرها (Nuts & Washers)
اجرای اصولی صفحه ستون
1. استفاده از شابلون
استفاده از شابلون برای قرار دادن دقیق بولت‌ها بسیار مهم است. شابلون باید به گونه‌ای طراحی شود که تمامی بولت‌ها در مکان درست خود قرار بگیرند. با استفاده از شابلون، احتمال خطا در جایگذاری بولت‌ها به حداقل می‌رسد.
2. تنظیم ارتفاع و تراز صفحه ستون
پس از قرار دادن شابلون و بولت‌ها، باید تراز ارتفاعی صفحه ستون تنظیم شود. معمولاً از مهره‌های قابل تنظیم زیر صفحه ستون برای این کار استفاده می‌شود. مهره‌ها باید به گونه‌ای قرار گیرند که صفحه ستون دقیقاً در تراز ارتفاعی موردنظر باشد.
3. جوشکاری و اتصال
جوشکاری بین اجزای صفحه ستون باید به‌نحوی انجام شود که تمامی اتصالات، محکم و بدون نقص باشند. جوش‌های کناری و جوش‌های اطراف تقویت‌کننده‌ها (Stiffeners) باید طوری باشد که صفحه ستون، کاملاً محکم و باثبات باشد.
4. گروت ریختن زیر صفحه ستون
برای اینکه صفحه ستون به‌طور کامل و بدون هیچگونه فضای خالی به فونداسیون متصل شود، زیر آن را با گروت پر می‌کنند. ضخامت گروت معمولاً بین 3 تا 5 سانتیمتر است تا از ترک‌خوردگی جلوگیری شود. ویبره‌کردن گروت برای از بین بردن حباب‌های هوا و کامل شدن تماس صفحه ستون با گروت بسیار مهم است.
5. استفاده از مهره‌ها و واشرها
مهره‌ها باید به گونه‌ای سفت شوند که حداقل سه پله از رزوه‌ی پیچ از مهره بیرون بیاید و صفحه ستون به خوبی در جای خود ثابت شود. استفاده از دو مهره برای ایمنی بیشتر توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
اجرای صحیح صفحه ستون‌ها یکی از مراحل حیاتی در ساختمان‌سازی است که باید با دقت و توجه به جزئیات انجام شود. استفاده از شابلون‌ها، تنظیم دقیق ارتفاع، جوشکاری اصولی و گروت‌ریزی مناسب زیر صفحه ستون‌ها از جمله نکات کلیدی هستند که باید در این فرآیند رعایت شوند. با رعایت این موارد می‌توان از مشکلات و ایرادات احتمالی در آینده جلوگیری کرد و ساختاری پایدار و مطمئن به دست آورد.
همچنین، در دوره‌ی آموزشی نظارت ساختمان (سیویل من) که با نظارت علمی مهندسی امیرطه نوروزی تهیه شده است، میتوانید دانش کاربردی مرتبط با اجرای صفحه ستون یا بیس پلیت به درستی فرا بگیرید.
منابع و منابع آموزشی
- مقررات ملی ساختمان – مبحث نهم (طرح و اجرای ساختمان‌های فولادی)
- راهنمای اجرای صفحه ستون‌ها – نظام مهندسی ساختمان تهران