سبد خرید خالی است
در این مقاله قصد داریم درز انقطاع را معرفی کنیم و هر آن چه که باید در رابطه با این مورد در ساختمان بدانید را خدمت شما عزیزان شرح دهیم. همان طور که می‌دانید نکات فنی بسیار زیادی هستند که در اجرای ساختمان اهمیت دارند. تمامی این نکات را در قالب یک دستورالعمل قرار داده‌اند و به دلیل اهمیتی که دارند، به شکل قانونی به آن‌ها توجه می‌شود. بنابراین در اجرای یک پروژه، پیمانکاران موظف‌اند، تمامی این دستورالعمل‌ها را به صورت دقیق اجرا کنند. رعایت تمامی این نکات در نهایت موجب بالا رفتن ایمنی یک ساختمان می‌شود.
رعایت فاصله‌ها یکی از مهم‌ترین نکات فنی است که در اصطلاح ساختمان‌سازی به آن‌ها، درز گفته می‌شود. این درزها در بخش‌های مختلف ساختمان‌ها طراحی می‌شوند. به بیان دیگر این فاصله‌ها با اهداف خاصی در ساختمان ایجاد می‌شوند، زیرا هر کدام از آن‌ها کارکرد خاصی دارند. یکی از مهم‌ترین نوع درزها در ساختمان، درز انقطاع نام دارد. وجود این نوع درز در ساختمان بسیار ضروری است و می‌تواند از برخی حوادث احتمالی همچون زلزله جلوگیری کند. در ادامه مطالب جامع‌تری را در رابطه با این نوع فاصله در ساختمان‌سازی توضیح خواهیم داد.
دانستید که انقطاع یکی از انواع درزها در ساختمان است. اما لازم است در ابتدا بدانید که دقیقاً منظور از درز ساختمان چیست. در برخی از قسمت‌های ساختمان، فضاهای خالی وجود دارد، این فضاهای خالی درز نامیده می‌شوند. به طور کلی انواع مختلفی از درزهای ساختمان وجود دارند و همان طور که پیش از این هم گفتیم، هدف از ایجاد آن‌ها، افزایش ضریب ایمنی در یک ساختمان است. بنابراین می‌توان گفت که طراحی و اعمال هر درز به دلیل خاصی انجام می‌شود که در نهایت همه‌ی آن‌ها می‌توانند تا حد بسیار زیادی از خطرات احتمالی جلوگیری کنند.
ساختمان‌های گوناگون، هر کدام سختی و جرم متفاوتی دارند. سازه‌ها در زمان زلزله، رفتارهای متفاوتی داشته و امکان دارد ساختمان‌های مجاور یکدیگر در مودهای ارتعاشی مختلف به هم نزدیک شوند و با یکدیگر برخورد کنند. به منظور جلوگیری از برخورد ساختمان‌های مجاور، در نظر گرفتن یک فاصله ایمن لازم و ضروری است. این فاصله این درز انقطاع نام دارد.
امروزه براساس استاندارد 2800 ایران، ضروری است که این فاصله برای تمامی ساختمان‌ها در ابتدا محاسه و طراحی شده و در نهایت اعمال شود. باید بدانید که با استفاده از مصالح کم مقاومت نیز، امکان بستن این درز وجود دارد و دلیل آن هم این است که بتوان در صورت خرابی در هنگام زلزله، به سادگی آن را جایگزین کرد.
در خلال زلزله سال 1985 مکزیکوسیتی حدود 420 ساختمان تخریب شدند. حدود 20 درصد از این 420 ساختمان بر اثر نیروی ضربه ای که ساختمان های مجاور آن ها در خلال زلزله به آن ساختمان ها وارد کرده بودند تخریب شدند. به همین دلیل از همان موقع راهکارهایی برای جلوگیری از برخورد ساختمان ها به یکدیگر در حین زلزله پیش بینی شد که یکی از ساده ترین و اجرایی ترین راهکارها رعایت درز انقطاع می باشد. لذا از همان موقع در آیین نامه های طراحی لرزه ای ساختمان ها یک مقدار حداقلی برای درز انقطاع مشخص گردید.
اولین قدم در ترسیم نقشه های معماری مشخص کردن محدوده ی زمین است. سوالی در این جا مطرح است که آیا طراح معمار می تواند از تمام محدوده ی زمین خود استفاده کند یا خیر؟ پاسخ این سوال قطعا خیر است، چرا که ما مفهومی به نام درز انقطاع رو به رو هستیم. در این مقاله می خواهیم ببینیم درز انقطاع چیست و چگونه محاسبه می شود؟
در محل هایی که ساختمان ما مجاور به ساختمان همسایه باشد، طراح معمار باید یک فاصله ای میان ساختمان ما و ساختمان همسایه در نظر بگیرد که در زمان زلزله این دو ساختمان به یکدیگر ضربه نزنند. به این فاصله درز انقطاع می گویند. به عبارت دیگر پلان معماری ساختمان باید به اندازه درز انقطاع از محدوده زمین که قبلا تعیین شده است کوچکتر باشد. در تصویر زیر برای روشن تر شدن مطلب تصویری از درز انقطاع آورده شده است.
حال که با مفهوم و فلسفه درز انقطاع آشنا شدیم می خواهیم ببینیم محاسبه مقدار درز انقطاع به چه صورت باید انجام شود. در ویرایش چهارم استاندارد 2800 (آیین نامه طراحی لرزه ای ساختمان ها) در بند 1-4 که به ملاحظات معماری اختصاص دارد در مورد درز انقطاع چنین آورده شده است:
برای حذف و یا کاهش خسارات ناشی از ضربه ساختمان های مجاور به یکدیگر، ساختمان ها باید با پیش بینی درز انقطاع از یکدیگر جدا شده و یا با فاصله ای حداقل از مرز مشترک با زمین های مجاور ساخته شوند و فاصله درز انقطاع باید با مصالح کم مقاومت که در هنگام وقوع زلزله در اثر برخورد دو ساختمان به آسانی خرد می شوند، پر بشود به طوری که پس از زلزله به راحتی قابل جایگزینی و بهسازی باشد.
هم چنین استاندارد 2800 در ادامه برای ساختمان های 8 طبقه و کمتر میزان این فاصله را برابر با پنج هزارم ارتفاع سازه از روی تراز پایه تعیین می کند. منظور از تراز پایه، ترازی از ساختمان است که در هنگام زلزله از آن تراز به پایین ساختمان تغییر مکانی نسبت به زمین ندارد و در حین زلزله با زمین حرکت می کند.
برای ساختمان های دارای بیش از 8 طبقه و یا ساختمان ها با اهمیت زیاد و خیلی زیاد مقدار درز انقطاع باید با استفاده از تغییر مکان جانبی غیر خطی سازه تعیین شود. در این حالت مهندس معمار دیگر توانایی تعیین درز انقطاع را نداشته و مهندس طراح سازه باید این مقدار را به مهندس معمار گزارش کند.
در ویدیو زیر که برگرفته از جلسه اول پک آموزش مبانی سازه با تدریس مهندس امیرطه نوروزی می باشد بیشتر با مفهوم درز انقطاع یا انقطاع سازه ای آشنا می شویم.
برای دریافت جدیدترین اخبار و مطلع شدن از جشنواره پاراسیویل ایمیل خود را وارد کنید
بحث درباره این مقاله