سوله چیست؟ آشنایی با اجزای آن و مدلسازی در نرم افزار SAP2000

احتمالاً تا الان بارها نام سوله رو شنیده باشید و در بیشتر مواقع بلافاصله به یاد شهرک‌های صنعتی و کارخانجات افتاده باشین. بله درسته، اما کاربردهای سوله بسیار متفاوت‌تر و متنوع‌ تر از یک یا دو کاربرد خاص است. یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین سازه‌هایی که برای مصارف صنعتی، ورزشی، آموزشی، کشاورزی، انبار، نظامی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیره، سازه‌های صنعتی یا همان سوله ها است.

سوله‌ها سازه‌هایی فلزی هستند که معمولاً دارای سقف‌های شیب‌دار بوده و تشکیل شده از قاب‌هایی با دهانه‌های بزرگ (به جهت کاربری مورد نیاز) هستند.

به دلیل داشتن ابعاد بزرگ تیرها و ستون‌ها در طراحی سوله از مقاطع تیرورق (مقاطع ساخته شده از ورق) استفاده شده و همچنین یکی از تفاوت‌های مهم سوله‌ها با سایر سازه‌های فلزیِ معمولی، استفاده از مقاطع غیرمنشوری است که در ادامه به این موضوع نیز به طور مفصل خواهیم پرداخت. در این مقاله قصد داریم در ابتدا ضمن آشنایی با اجزا و انواع المان‌های یک سوله، به مدل سازی اون در نرم افزار SAP2000 از جمله پر کاربردترین نرم افزارهای عمران نیز بپردازیم تا در انتهای این مقاله شما قادر به مدلسازی یک سازه سوله با تمام المان‌های اصلی اون باشید.

سرفصل‌های مقاله

1.آشنایی با سوله و انواع کاربردهای آن
2.معرفی المان‌های مورد استفاده در سازه‌های صنعتی سوله
3.نحوه مدلسازی المان‌های سوله در نرم افزار SAP

سوله چیست؟

یکی از پرکاربردترین سازه‌های صنعتی سوله‌ها هستند که با توجه به نوع کاربری‌ که براشون تعریف میشه میتونن ابعاد و اندازه‌های گوناگونی داشته باشن. کاربری‌هایی مثل خط تولید کارخانجات، انبار کالاها و مواد، سالن‌های ورزشی، مرغداری‌ها، آشیانه هواپیما، سالن اجتماعات، ترمینال‌ها، فروشگاه‌ها و … تنها بخشی کوچکی از کاربردهای فراوانی است که سازه‌های صنعتی سوله میتونه برای اون‌ها مناسب باشه.

همانطور که اشاره شد ابعاد سوله‌ها با توجه به نوع کاربری‌شون متفاوت هست؛ به عنوان مثال سوله‌های مربوط به سالن‌های ورزشی، خط تولید کارخانجات (که نیاز به رفت و آمد ماشین‌ آلات بزرگ دارن) بایستی ارتفاع بیشتری داشته باشه. در عین حال سوله‌های مربوط به بخش‌های کشاورزی مثل مرغداری‌ها، گلخانه‌ها و … میتونه با ارتفاع کمتری هم احداث بشه.

یکی از مزایای سازه‌های سوله سرعت اجرای بالای اون‌هاست زیرا از اونجایی که سوله‌ها نیز یک نوع سازه فلزی هستند و اصولاً سرعت اجرای سازه‌های فلزی به نسبت سایر سازه‌ها بالاتر هست، کارفرمایان بیشتری نیز جذب اجرای این نوع از سازه‌ها میشن.

• سوال: آیا طراحی یک سوله با سازه‌های ساختمانی متفاوت است؟

در پاسخ به این سوال میشه اینطور گفت که: اصول حاکم بر طراحی هر دو سازه یکی است اما با توجه به تفاوت‌هایی که این دو سازه از نظر ابعاد طولی دهانه‌ها، ارتفاع،نوع پوشش سقف، تعداد طبقات و نوع کاربری‌شون دارن قطعاً نیاز به اجرای اسکلتی متفاوت  بین این دو نوع سازه احساس میشه. مانند اجرای تیرهای مایل و مقاطع غیرمنشوری که در سوله‌ها به شدت رایج و پرکاربرد هست. همچنین یکی از تفاوت‌های مهمی که سازه‌های ساختمانی با سوله‌ها دارن تفاوت در نوع عملکرد سیستم سقف و نوع بارهای حاکم بر طراحی (مانند بار زلزله و بار باد) بین این دو سازه است.

بیشتر بخوانید: طراحی سازه چیست؟

در اکثر سازه‌های ساختمانی یک دال بتنی روی سقف‌ها وجود داره که باعث عملکرد یکپارچه و صلبیت بالای سقف میشه، در حالی که در سوله هیچ گونه بتن ریزی روی سقف‌ها نداریم و از سقف‌های سبک استفاده میشه و لذا به هیچ عنوان نمی‌تونیم رفتار سقف سوله‌ها رو مانند سقف‌های پروژه‌های ساختمانی، به صورت دیافراگم صلب در نظربگیریم.

معرفی المان های سوله

قبل از ورود به بحث مدلسازی ابتدا بهتره تا کمی با انواع المان‌های مورد استفاده در سوله‌ها آشنا بشیم. در این بخش به معرفی مختصری در خصوص انواع المان‌های مورد استفاده در سوله‌ها می‌پردازیم تا در ادامه با نحوه مدلسازی هر کدوم از اون‌ها آشنا بشیم.

ستون های اصلی سوله

سازه سوله نیز مانند سازه‌های ساختمانی از تعدادی قاب که متشکل از تیر و ستون می‌باشد، تشکیل شده است. عموماً طراحی سازه‌های سوله‌ به نحوی است که در یک راستا قاب خمشی (تیر و ستون با اتصال گیردار) و در راستای دیگه از قاب ساده مهاربندی شده استفاده میشه.

بنابراین ستون‌های اصلی سوله، در یک راستا (عموماً در راستای با طول کمتر) به صورت اتصالات گیردار با تیرها، طراحی میشن تا تشکیل دهنده یک قاب خمشی برای مقابله با نیروهای جانبی باشن.

همانطور که می‌دونیم وقتی اتصالی به صورت گیردار طراحی میشه به این معنی است که قراره لنگر تحمل کنه بنابراین در اون ناحیه مشخص مقطع بایستی قوی‌تر طراحی بشه. از طرفی با توجه به اینکه اتصال ستون‌های اصلی سوله به فونداسیون به صورت یک اتصال مفصلی است؛ لذا در پای ستون‌ها نیاز به تحمل لنگرخمشی نداریم اما در قسمت بالای ستون‌های سوله بایستی از یک مقطع قوی‌تر جهت تحمل لنگر استفاده بشه.

به همین دلیل به جهت رعایت اقتصاد پروژه و عدم نیاز به مقطع قوی در پای ستون‌ها، مقطع مورد استفاده در ستون‌های اصلی سوله‌ها به صورت یک مقطع غیرمنشوری می‌باشد.

مقاطع غیرمنشوری به مقاطعی میگن که در طول عضو و به تدریج ابعاد مقطع  تغییر میکنه. (مانند شکل زیر)

ستون های وال پست

علاوه بر ستون‌های اصلی در سوله‌ها در دهانه‌های ابتدایی و انتهایی، ستون‌هایی قرار داره که از اون‌ها صرفاً به عنوان المان‌های قائم جهت مهار دیوارهایی با دهانه‌های بزرگ در مقابل نیروهای جانبی مانند بار باد استفاده میشه.

در شکل زیر می‌تونید نمونه‌ای از این ستون‌ها رو مشاهده کنید. همچنین توجه کنید که اتصال این ستون‌ها به صورت دوسرمفصل می‌باشد. (یک سر به فونداسیون و یک سر به تیراصلی سوله)

تیرهای اصلی (رَفتِر)

تیرهای اصلی سوله‌ها عموماً به صورت تیرهای شیب‌دار با مقاطع غیرمنشوری است که اصطلاحاً به اون‌ها رَفتِر (Rafter) هم میگن. رفترها با ستون‌های اصلی سوله تشکیل یک قاب خمشی میدن و در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد مقاومت خواهند داشت. نمونه‌ای از تیرهای رفتر رو هم می‌تونید در تصویر زیر مشاهده کنید.

همانطور که درتصویر فوق مشاهده میشه، رَفترها در محلی به نام تاج سوله (که بالاترین نقطه ارتفاعی سوله هست) به هم متصل میشن و اتصال اون‌ها به هم نیز مانند اتصال‌شون به ستون‌های اصلی به صورت یک اتصال فلنجی می‌باشد.

استرات‌ها (Struts)

استرات‌ها المان‌هایی هستند که متصل کننده قاب‌های اصلی سوله هستند. استرات‌ها در امتداد طول سوله‌ها در قسمت سقف اجرا میشن و معمولاً جهت اتصال دو شانه سوله، تاج سوله و همچنین ستون‌های وال پست از دهانه ابتدایی به انتهایی استفاده میشن. در سوله‌های مرتفع نیز به جهت کاهش طول کمانش ستون‌های اصلی و همچنین استفاده از مهاربندهایی با زاویه نزدیک به 45درجه، در وجه کناری سوله نیز از استرات‌ها استفاده میشه. در تصویر زیر می‌تونید نمونه‌ای از اجرای استرات‌ها رو در سوله مشاهده کنید.

تیرهای فرعی (المان‌های پرلین یا لاپه)

تیرهای فرعی که معمولاً به صورت المان‌های Z شکل در سقف سوله استفاده میشن معروف به المان‌های پرلین یا لاپه هستند. این المان‌ها روی سقف‌ سوله و در راستای طولی اجرا میشن و وظیفه اصلی اون‌ها تحمل وزن پوشش سقف فلزی سوله است.

المان‌های بادبندی

همانطور که اشاره شد، عموماً سیستم‌ باربرجانبی در راستای طولی سوله‌ها به صورت قاب ساده مهاربندی‌شده است. به همین دلیل در وجوه کناری سوله شاهد اجرای المان‌ها بادبندی هستیم. معمولاً از مقاطع دوبل ناودانی یا دوبل نبشی برای المان‌های بادبندی استفاده میشه.

مهاربندهای سقفی

با توجه به عدم داشتن صلبیت کافی در سقف‌های سوله، بایستی برای حفظ یکپارچگی این سقف‌ها، از المان‌هایی کششی به نام مهاربندهای سقفی استفاده کنیم. لذا المان‌هایی به صورت مورب در سقف سوله‌ها استفاده میشه تا یکپارچگی لازم رو برای سقف در مقابل تغییرمکان‌های احتمالی فراهم کنه و اجازه نده تا هر قسمت از سقف برای خودش و مجزا از سایر قسمت‌ها تغییرمکان بده.

با توجه به این که مهاربندهای سقفی المان‌هایی کششی هستند، معمولاً از میلگردهای آجدار برای این منظور استفاده میشه که توانایی خوبی برای تحمل کشش رو دارند.

آبچکان (سایه بان)

در امتداد تیرهای اصلی سوله (رفترها) المان‌هایی با عنوان سایه‌بان یا آبچکان استفاده میشه. با توجه به اینکه سقف‌های سوله به صورت شیب‌دار اجرا میشن و آب باران یا برف رو به سمت اطراف خودشون جاری میکنن، برای هدایت این آب‌های جاری شده و جلوگیری از انباشت یا نفوذ اون به داخل سوله مسیرهایی رو در روی المان‌های طره‌ای آبچکان برای خروج آب تعبیه میکنن.

عموماً طول افقی این المان‌ها که در امتداد رفترها و به صورت مورب اجرا میشن بین 80 تا 110 سانتی‌متر می‌باشد.

سینه بند

جهت ممانعت از کمانش پیچشی – جانبی بال فشاری تیرهای اصلی (رفترها) از المان‌هایی به نام سینه بند استفاده میشه. با توجه به اینکه تیرهای اصلی در نواحی تکیه گاهی دارای لنگرمنفی هستند، قسمت بالایی مقطع تیر به کشش و قسمت پایین آن به فشار خواهد افتاد. لذا برای جلوگیری از کمانش پیچشی جانبی از المان‌هایی به نام سینه بند که یک سرشون متصل به تیرهای فرعی (لاپه‌ها) و سر دیگر آنها به بال فشاری تیرهای اصلی (رفترها) متصل هست استفاده میشه.

در شکل زیر نمونه‌ای از اجرای سینه‌بندها رو در زیر سقف سوله می‌تونید مشاهده کنید.

مدلسازی سوله در SAP2000

ابعاد سوله

اصولاً در ابتدای طراحی یک سوله باید ابعاد زمینی که قراره سوله اون محدوده رو پوشش بده داشته باشیم. به عنوان مثال فرض کنید ابعاد یک سوله میتونه بسته به درخواست کارفرما 46×30 متر باشه. پس از استعلام ابعاد سوله از کارفرما، بایستی راستای کوچکتر سوله (راستای عرضی) که عموماً ضلع ورودی- خروجی سوله هست رو به 3 قسمت مساوی تقسیم کنیم. در واقع با این کار محل ستون‌های وال‌پست رو (که قبلاً معرفی شد) مشخص می‌کنیم. لذا سه دهانه 10متری در قسمت جلویی و انتهایی سوله خواهیم داشت (مطابق تصویر زیر)

همچنین سعی می‌کنیم فاصله بین دهانه‌های سوله (فاصله بین ستون‌های اصلی سوله) نیز بیشتر از 6 متر نشه. مثلاً در مثال ارائه شده میتونیم طول 46 متر رو به 6 دهانه 6 متری و 2 دهانه 5 متری تقسیم کنیم.

ارتفاع سوله

پس از مشخص شدن تعداد دهانه‌های راستای طولی و عرضی سوله و همچنین جانمایی ستون‌ها، همان طور که در بخش قبلی هم اشاره شد، با توجه به نوع کاربری سوله، ارتفاع سوله‌ها میتونه متفاوت باشه. به عنوان مثال سوله‌هایی که محل رفت و آمد ماشین آلات سنگین هستن بایستی ارتفاع بیشتری داشته باشن.

به عنوان مثال کارفرمای پروژه با توجه به نیاز خودش ارتفاع 9 متری رو برای سوله خودش درنظر داره. پس از مشخص شدن ارتفاع سوله مرحله بعدی که توسط طراح سازه تعیین میشه محاسبه ارتفاع قسمت تاج سوله است.

همانطور که درتصویر زیر مشاهده می‌کنید قسمت‌های مختلف یک سوله نشان داده شده است.

قسمت تاج سوله بلندترین قسمت سوله از نظر ارتفاعی بوده و محل اتصال تیرهای مایل (رفتر) سوله هست.

برای این منظور از نشریه 325 سازمان مدیریت و برنامه کشوری که مربوط به ضوابط طراحی و محاسبه ساختمان‌های صنعتی فولادی است، کمک می‌گیریم. مطابق بند 7-1 این نشریه، شیب‌های استانداردی که برای پوشش سقف سوله استفاده میشه (با توجه به نوع پوشش سقف) به صورت زیر پیشنهاد شده است:

لذا برای تعیین ارتفاع تاج سوله، از این نسبت‌های شیب استفاده می‌کنیم:

به عنوان مثال در صورتی که در مثال ارائه شده نصف راستای عرضی سوله رو 15 متر فرض کنیم ( ) و همچنین با توجه به استفاده از ورق‌های فلزی موجدار (که بیشترین استفاده رو در اجرای سقف‌های سوله دارن)، شیب سقف رو یک پنجم (20درصد) فرض کرده و داریم:

بنابراین ارتفاع تاج سوله با توجه به شیب 20 درصد برای تیرهای مایل میشه 3 متر.

⇐ نکته:

همان‌طور که در بند مربوطه در نشریه 325 نیز مشاهده می‌کنید در صورتی که از سقف‌های قیرگونی شده استفاده کنیم به جهت اطمینان از عدم نفوذ آب به داخل سوله می‌تونیم از شیب‌های کمتری استفاده کنیم.

تعریف مشخصات مصالح در SAP2000

برای طراحی سوله ها عموما از نرم افزار SAP2000 که یکی از پرکاربرد ترین نرم افزارهای مهندسی عمران است استفاده می شود. ابتدا از منوی Define به تعریف مصالح فولادی موردنیاز در پروژه‌ (ورق فولادی ST37 یا ST52) می‌پردازیم. در این قسمت می‌تونیم با استفاده از گزینه Add New Material به تعریف یک مصالح جدید و یا با انتخاب مصالح از قبل تعریف شده نسبت به ویرایش اطلاعات (Modify) اون بپردازیم. (مطابق تصویر زیر)

پس از انتخاب مصالح و کلیک کردن روی گزینه Modify به ویرایش اطلاعات مربوط به اون مصالح می‌پردازیم. (مطابق تصویر زیر)

مدول الاستیسیته فولاد:

مطابق بند 10-1-4-2 مبحث دهم مقررات ملی ساختمان مدول الاستیسته مصالح فولادی رو برابر با 200000 مگاپاسکال قرار میدیم.

ضریب پواسون:

مطابق بند 10-1-4-3 مبحث دهم مقررات ملی ساختمان، ضریب پواسون مربوط به مصالح فولادی برابر با 0.3 می‌باشد.

ضریب انبساط حرارتی:

ضریب انبساط حرارتی در بند 10-2-10-6 مبحث دهم مقررات ملی ساختمان برابر با 12×10^-6 می‌باشد.

ترسیم ستون‌های اصلی و وال پست

جهت ترسیم ستون‌های اصلی سوله، مانند شکل زیر از منوی Define — Frame Section اقدام می‌کنیم. همان‌طور که در تصویر زیر نیز مشاهده می‌کنید، مقطع ستون از پایین به سمت بالا به تدریج افزایش پیدا کرده است. به همین جهت به این المان‌ها، اعضای غیرمنشوری میگن.

⇐ سوال: به چه دلیل مقطع ستون در پایین، ضعیفتر از مقطع بالایی ستون طراحی میشه؟

به دلیل اینکه در سوله‌ها، پای ستون‌ها (محل اتصال ستون به فونداسیون) به صورت مفصلی فرض میشه و بنابراین در این قسمت  لنگری تحمل نخواهد شد و نیاز به مقطع قوی جهت تحمل لنگر نیست؛ اما در قسمت بالایی ستون که به صورت یک تکیه‌گاه گیردار بوده و قراره لنگر تحمل بشه نیاز به یک مقطع قوی خواهیم داشت.

تعریف مقطع غیرمنشوری

قبل از هر چیزی بایستی به تعریف مقاطع حداقل و حداکثری که می‌خواهیم در المان ستون به کارببریم، بپردازیم. در این مثال (فرضاً) مقطع حداقل و حداکثر ستون رو مانند شکل زیر تعریف می‌کنیم.

⇐ نکته: توجه کنید که مقاطع تعریف شده در نرم افزار SAP بایستی ضوابط مربوط به بحث فشردگی لرزه‌ای رو با توجه به درجه شکل پذیری مدنظر برآورده کنن. (معمولاً در سوله‌ها از قاب خمشی متوسط استفاده می‌کنیم)

بیشتر بخوانید: کمانش موضعی چیست؟

برای این منظور بایستی به جدول 10-3-4-1 مبحث دهم مراجعه کرده و ضوابط مربوط به فشردگی ورق‌های بال و جان مقاطع رو بررسی کنیم.

به عنوان مثال برای بررسی بال مقاطع ارائه شده در تصویر قبل داریم:

برای بال‌ها: 

برای جان: (اگر جان مقطع بزرگتر جواب بده قطعاً جان مقطع کوچکتر هم جوابگو خواهد بود. چرا؟)

جهت تعریف یک مقطع غیرمنشوری در نرم افزار SAP بایستی پس از انتخاب Frame Section  از منوی Define مطابق شکل زیر ابتدا Add new Porpery رو کلیک کرده و سپس در منوی کشویی گزینه Other و در ادامه مقطع Nonprismatic رو انتخاب کنیم.

پس از بازشدن پنجره مربوطه به معرفی قسمت پایینی و بالایی مقطع مطابق تصویر زیر می‌پردازیم.

به این صورت مقطع غیرمنشوری ستون اصلی رو تعریف می‌کنیم.

⇐ نکته: قسمت EI33Variatin به معنی تغییرممان اینرسی در راستای 3-3 مقطع می‌باشد. و با انتخاب گزینه Cubic به نرم افزار میگیم که ممان اینرسی مقطع تعریف شده ما در راستای 3-3 با توان سوم تغییرمی‌کند.

ترسیم تیرهای اصلی (رفترها)

جهت تعیین ارتفاع اولیه برای تیرهای سوله بهتره به بند 3-3-3-3 نشریه 325 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مراجعه کنیم.

در این بند میتونیم یک انتخاب اولیه جهت ارتفاع مقاطع تیر (رفتر) داشته باشیم:

به عنوان مثال در صورتی که طول تیرمورب 15 مترباشه و ارتفاع تیر رو برابر با یک بیستم این طول درنظربگیریم به عدد 75 سانتی‌متر میرسیم. (در اینجا  در جهت اطمینان 5 سانتی‌متر بیشتر و ارتفاع 80 سانتی‌متر رو مطابق با مقطع حداکثر که قبلاً تعریف کردیم در نظر‌می‌گیریم)

برای ترسیم تیرهای اصلی (رفترها) بهتره علاوه بر مقاطع حداقل (ارتفاع 30سانت) و حداکثری (ارتفاع 80 سانت) که در قسمت قبل تعریف کردیم، به تعریف مقطعی بین این دو مقطع (به نام مقطع متوسط) نیز بپردازیم. چرا؟

به این علت که همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید در قسمت میانی یک تیر دوسرگیردار مقدار لنگر کمتر از دوسر تیر بوده و لذا در ابتدای طراحی نیازی به استفاده از مقطع قوی احساس نمیشه. (البته که در صورتی که پس از طراحی این مقطع جوابگو نبود قابل جایگزینی و قوی‌تر کردن نیز خواهد بود.)

برای این منظور به تعریف یک مقطع مطابق تصویر زیر به عنوان مقطع میانگین (متوسط) می‌پردازیم.

مطابق آنچه در تعریف مقطع غیرمنشوری در خصوص ستون‌ها گفته شد، در این قسمت نیز همانند شکل زیر به تعریف مقطع غیرمنشوری تیرهای اصلی می‌پردازیم:

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می‌کنید، شاید برایتان سوال پیش بیاید که درصد طول‌های وارده برای ترسیم المان رفتر به چه صورت محاسبه شده است؟

مطابق تصویر زیر، فرض می‌کنیم فاصله افقی نقطه‌ای که قراره تغییرمقطع از Max به Min برسه 5 مترهست. لذا با این فرض طول خط مورب نقطه مدنظر رو نسبت به طول کل تیر مورب حساب می‌کنیم و همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید به عدد 5.098/15.29=0.32 میرسیم.

ترسیم سایه بان (آبچکان)

عموماً برای اجرای اعضای سایه‌بان از المان‌های IPE استفاده میشه. همانطور که در شکل زیر نیز مشاهده می‌کنید المان سایه بان در امتداد المان تیراصلی (رفتر) ترسیم میشه.

برای ترسیم المان سایه‌بان در راستای موردنظر ابتدا باید به این نکته توجه کنید که معمولاً طول افقی سایه‌بان‌ها رو به اندازه 80 تا 110 سانتی‌متر درنظرمی‌گیرند. لذا بایستی نقطه‌ای را از محل اتصال تیر به ستون به اندازه طول افقی مثلاً 110 سانتی‌متر و به ارتفاع مشخص ترسیم کنیم تا بتونیم المان سایه‌بان رو رسم کنیم.

لذا مطابق شکل زیر و  با استفاده از ابزار ترسیم نقطه، نقطه مدنظرمون رو در محیط نرم افزار SAP ایجاد کرده تا سپس المان آبچکان رو به راحتی در امتداد تیراصلی ترسیم کنیم.

جهت تعیین فاصله نقطه مدنظر نسبت به نقطه اتصال تیر به ستون داریم:

جهت آشنایی بیشتر با ترسیم مقاطع غیرمنشوری در نرم افزار SAP شما را به دیدن ویدئوی ورکشاپ طراحی اعضای غیر منشوری دعوت می کنیم:

ترسیم استرات ها

همان‌طور که اشاره شد معمولاً جهت اجرای استرات‌ها از المان‌های قوطی شکل استفاده میشه. لذا برای ترسیم راحت‌تر استرات‌ها در راستای طولی سوله به تعدادی نقاط کمکی نیاز داریم تا بتونیم با سرعت و دقت بیشتری المان‌های استرات رو ترسیم کنیم.

⇐ سوال:چگونه این نقاط کمکی رو در تمامی قاب‌ها داشته باشیم؟

برای این‌کار کافی است نقاط مربوط به یک قاب رو انتخاب کرده و سپس با استفاده گزینه Replicate از منوی Edit با دادن فاصله مدنظرتون نسبت به کپی کردن این نقاط اقدام کنید. (مطابق تصویر زیر)

پس از ترسیم نقاط کمکی در قاب‌های سوله با استفاده از ابزار ترسیم خط در نرم افزار SAP و انتخاب مقطع باکس (box) و با اتصال مفصلی (Pinned) شروع به ترسیم المان‌های استرات می‌کنیم.

⇐ سوال: به چه دلیل ترسیم المان استرات در تاج سوله، به صورت یک خط انجام نشده و با دو خط به فاصله مشخص از تاج سوله رسم شده است؟

دلیل این موضوع یک نکته اجرایی است چرا که در اجرا معمولاً اتصال تیرهای اصلی (رفترها) به هم، به صورت یک اتصال فلنجی انجام میشه و در نتیجه امکان اتصال یک المان سوم (مانند استرات) به این اتصال وجود نداره. به همین دلیل استرات‌ها در این ناحیه به صورت فاصله دار (معمولاً با فاصله افقی 50 سانتی‌متری) از تاج سوله اجرا میشن.

ترسیم بادبندها

جهت ترسیم بادبندها معمولاً از المان‌های دوبل ناودانی یا نبشی استفاده می‌کنیم. به همین جهت ابتدا بایستی مقطع دوبل ناودانی یا نبشی رو در محیط SD Section نرم افزار ترسیم کنیم. لذا مانند شکل زیر ابتدا وارد محیط Section Designer نرم افزار شده و در اونجا مقطع دوبل ناودانی رو می‌سازیم.

پس از معرفی مقطع مربوطه (دوبل ناودانی) در صفحه جانبی (X-Z) سوله قرارگرفته و با انتخاب مقطع دوبل ناودانی و اتصال مفصلی (Pinned) اقدام به ترسیم بادبندهای ضربدری به صورت قرینه در دهانه‌های کناری می‌کنیم.

ترسیم مهاربندهای سقفی

همان طور که در قسمت معرفی اجزای سوله نیز اشاره شد، جهت ترسیم مهاربندهای سقفی از میلگردهای آجدار استفاده میشه. به همین منظور ابتدا بایستی میلگردها رو به نرم افزار معرفی کنیم. مطابق شکل زیر از قسمت Steel در منوی کشویی گزینه Circular رو انتخاب کرده تا میلگردهای مورد نیاز رو به نرم افزار معرفی کنیم.

سپس با استفاده از گزینه ترسیم خط و انتخاب مقطع تعریف کرده (ROD-28) و همچنین مفصلی نمودن اتصال (Pinned) در محیط سه بعدی نرم افزار شروع به ترسیم مهارهای سقفی می‌کنیم.

در پایان مدل‌سازی شما باید صاحب چنین سوله‌ای شده باشید.

بیشتر بخوانید: آموزش بارگذاری سوله در SAP2000

منابع

1. آیین نامه مبحث دهم مقررات ملی ساختمان – ویرایش 92
2. نشریه 325 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور – معاونت فنی و اجرایی
3. پک آموزش طراحی سوله و سازه های صنعتی (ParaSap). امیرطه نوروزی

• 15 آوریل, 2024